De blik op het gezicht van Toon van Helfteren toen hij gisteren het stadhuis van Delft binnenkwam was onbetaalbaar (onderstaande foto is een fractie later genomen).
Tot net van tevoren wist Toon van Helfteren niet wat hem te wachten stond, omdat zijn dochter een goede smoes had verzonnen.
Van nature is Van Helfteren ook geen man die de aandacht zoekt, al heeft hij er in de loop der jaren goed mee leren omgaan. Niet geheel toevallig was het daarom dat de burgemeester van Delft zo ongeveer begon met de mededeling dat Van Helfteren er liever niet had willen zijn, dat anderen het meer hadden verdiend.
Het siert de man Toon van Helfteren dat hij dit zegt en nog los van alle tastbare prestaties die op zijn naam staan (zie onderaan het overzicht van Jacob Bergsma), denk ik dat de Tilburger in feite de redder is van het Nederlandse basketbal.
Om mijn mening kracht bij te zetten refereer ik aan mijn allereerste blog in 2014.
LEIDEN, 27 augustus 2014 – Het is mooi geweest. 68 jaar werd Oranje. De allereerste kennismaking na de Tweede Wereldoorlog was met Engeland. Een pot die Oranje won op 30 april 1946 (48-27). De laatste keer dat we de Oranje-mannen zagen was tegen Montenegro, nota bene een land dat pas 8 jaar bestaat.
Wat bijblijft van de laatste EK-kwalificatiereeks is dat het weer net niet gelukt is. Toon van Helfteren, de meester, haalde het maximale uit zijn jonge groep. Door allerlei omstandigheden kon hij geen beroep doen op de ‘besten’, hij maakte er wel het beste van.
Dat het zover niet kwam is natuurlijk niet alleen te danken aan Toon van Helfteren, er was toen in 2014 ook stel basketballers dat talent had en zo gek was om alles opzij te zetten, maar de bondscoach haalde er wel het maximale uit. En kijk vooral eens naar wat er de afgelopen vijf jaar allemaal is veranderd in ons basketballende kikkerlandje, heel veel ten goede en ik denk oprecht dat Toon van Helfteren daar een cruciale rol in heeft gespeeld (we hebben die blog trouwens nog wel eens besproken omdat er toen spelers waren die erg waren geschrokken).
Toon van Helfteren 68 jaar geleden geboren in Tilburg, trotse Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. pic.twitter.com/a9MZB4jkt2
Kortom dik en dik verdiend dat een groep liefhebbers er voor heeft gezorgd dat Toon van Helfteren tegenwoordig Ridder in de Orde van Oranje-Nassau is.
De carrière van Toon van Helfteren door Jacob Bergsma
A.J.J.
‘TOON’ VAN HELFTEREN
Geboortedatum:
20 februari 1951
Geboorteplaats: Tilburg
Woonplaats: Delft
Loopbaan
als jeugdinternational
Debuut:
6 april 1969 Nederland – USA (83-63), oefenwedstrijd in Mannheim ● Nederland eindigt als negende van de twaalf
deelnemers aan het Albert Schweizer Toernooi en laat USA, Roemenië en
Zwitserland achter zich ● Aantal interlands: onbekend
Loopbaan
als A-international
Debuut:
27-12-1971 Tsjechoslowakije – Nederland (100-56), oefenwedstrijd in
Bremerhaven onder bondscoach René Mol ● Laatste interland:
02-07-1988 Nederland – Groot-Brittannië (65-85), OS-kwalificatiewedstrijd in
Groningen onder bondscoach Ruud Harrewijn ● EK-deelnemer: 1975 Split, 1979 Siena & Turijn, 1987
Athene ● Olympisch
Kwalificatietoernooi: 1976 Hamilton, 1980 Lugano, 1988 Groningen ● Aantal A-interlands: 207 ● Record: 121 keer winst,
86 keer verlies
Opmerkelijk
Toon
van Helfteren speelde interlands onder tien verschillende bondscoaches: Harry
Kippers, René Mol, Jan Bruin, Bill Sheridan, Jan Janbroers, Tom Quinn, Jan
Sikking, Ton Boot, Vladimir Heger en Ruud Harrewijn
Loopbaan
als jeugdbondscoach Nederlands kadettenteam
Debuut:
1987 ● Laatste wedstrijd: onbekend ● Aantal
interlands: onbekend ● Record: onbekend
Loopbaan
als bondscoach Nederlands Team, eerste periode
1
september 1993 tot 1 juni 1997 ●
Debuut:
06-05-1994 België – Nederland (101-62), oefenwedstrijd in Antwerpen ● Laatste wedstrijd eerste periode: 25-05-1997 Ierland –
Nederland (67-78), EK-kwalificatiewedstrijd in Dublin ● Aantal interlands eerste periode: 44 ● Balans in eerste periode: 20
keer winst, 24 keer verlies
Loopbaan
als bondscoach Nederlands Team, tweede periode
6
maart 2013 tot 22 februari 2015 ● Eerste wedstrijd: 01-07-2013
Wit-Rusland – Nederland (82-58), oefenwedstrijd in Minsk ● Laatste wedstrijd tweede periode: 27 augustus 2014 Nederland
– Montenegro (68-55), EK-kwalificatiewedstrijd in Leiden ● Aantal interlands tweede periode: 25 ● Balans in tweede periode: 10 keer winst, 15 keer verlies
Loopbaan
als hoofdcoach Orange Lions, derde periode
22
februari 2015 tot en met 25 februari 2019 ● Eerste wedstrijd: 30 juli 2015 Italië-Nederland (64-52),
oefenwedstrijd in Trento ●
2014-2015 winnend
coach All Star Game ● 2015-2016 winnend coach All
Star Game ● 2016-2017 winnend coach
All Star Game ● EK-deelnemer: 2015 ● Aantal interlands: 60 ●
Balans: 22 keer
winst, 38 keer verlies
Bijzondere
interlands ALS COACH
Datum
Wedstrijd
Uitslag
Plaats
Competitie
Bijzonderheid
27-08-2014
NED-MNE
68-55
Leiden
EK-kwalificatie
Nederland
plaats zich voor het eerst in 25 jaar weer voor deelneming aan een EK
06-09-2015
NED-MKD
71-78
Zagreb
EK
85e wedstrijd
als hoofdcoach; passeert Ruud Harrewijn als bondscoach met de meeste duels
07-09-2016
GER-NED
71-75
Oberhausen
EK-kwalificatie
100e
interland als hoofdcoach
29-07-2017
NED-UKR
70-65
Trento
Oefenwedstrijd
45e zege als
hoofdcoach; passeert Vladimir Heger als bondscoach met de meeste zeges
19-08-2017
ALB-NED
37-111
Tirana
WK-kwalificatie
Grootste zege
als hoofdcoach (74 punten verschil)
22-06-2018
BEL-NED
60-66
Pepinster
Oefenwedstrijd
50e zege als
hoofdcoach
25-02-2019
POL-NED
85-76
Gdansk
WK-kwalificatie
Laatste
interland als hoofdcoach
Totaalbalans
bondscoach / hoofdcoach Nederlands Team
Locatie
Wedstrijden
Winst
Verlies
Winstpercentage
Voor
Tegen
Saldo
Thuis
35
16
19
45.71
2475
2502
-27
Uit
62
19
43
30.65
4383
4606
-223
Neutraal
32
17
15
53.13
2361
2291
70
TOTAAL
129
52
77
40.41
9219
9399
-180
Loopbaan
als clubspeler
Seizoen
Team
Bijzonderheden
BC Paulus Tilburg
1971-1972
Factorum Punch Delft
1972-1973
Raak Punch Delft
Uitgeschakeld
in eerste ronde Europa Cup 2
1973-1974
Raak Punch Delft
Uitgeschakeld
in tweede ronde Korac Cup, winnaar NBB Beker, All Defense Team
1974-1975
Punch Delft
Door
administratieve blunder FIBA Europe uitgeschakeld in eerste ronde Europa Cup
2, Landskampioen
Meest
Waardevolle Speler Eredivisie, verliezend halve finalist play-offs
1986-1987
De Boo DAS Delft
All Star Game
1987-1988
De Boo DAS Delft
All Star Game
1988-1989
De Boo DAS Delft
1989-1990
DAS Delft
Play-Offwedstrijden
Seizoen
Team
Wedstrijden
Winst
Verlies
Punten
1977-1978
Delft
6
3
3
59
1983-1984
Leiden
6
3
3
21
1984-1985
Leiden
5
2
3
21
1985-1986
Leiden
3
1
2
21
Totaal
20
9
11
122
Europa
Cupwedstrijden
Seizoen
Team
Competitie
Wedstrijden
Winst
Verlies
Gelijk
1972-1973
Delft
Europa Cup 2
2
1
1
0
1973-1974
Delft
Korac Cup
4
2
1
1
1974-1975
Delft
Europa Cup 2
1
0
1
0
Totaal
7
3
3
1
Prijzen
Prestatie
Jaar
Landskampioen
1975
Winnaar NBB Beker
1974
Winnaar Haarlem Basketball Week
1984
Meest Waardevolle Speler Eredivisie
1986
All Defense Team
1974, 1980
Deelnemer All Star Game
1979, 1981,
1982, 1987, 1988
Aantal seizoenen Eredivisie
19
Loopbaan
als clubcoach
Seizoen
Team
Bijzonderheden
1989-1990
DAS Delft
Begon het
seizoen als speler … per 27-02-1990 aangesteld als opvolger van Ed Zaal
1990-1991
Exact DAS Delft
Coach All
Star Game
1991-1992
Exact DAS Delft
Uitgeschakeld
in de kwartfinales van de play-offs
1997-1998
Libertel Dolphins Den Bosch
per
18-02-1998 aangesteld als opvolger van Jos Wolfs, uitgeschakeld in de halve
finales van de play-offs
2000-2001
Image Centre Hank Werkendam
winnaar NBB
Beker, Coach All Star Game, uitgeschakeld in de kwartfinales van de play-offs
2001-2002
EBBC Den Bosch
winnaar NBB
Beker, uitgeschakeld in de kwartfinales van de play-offs
2002-2003
EBBC Den Bosch
Coach van het
jaar, uitgeschakeld in de halve finales van de play-offs
2003-2004
Tulip EBBC Den Bosch
Verliezend
finalist in de play-offs
2004-2005
Tulip EBBC Den Bosch
Coach All
Star Game, uitgeschakeld in de kwartfinales van de play-offs
2005-2006
Demon Astronauts Amsterdam
Uitgeschakeld
in Regular Season Group B van de ULEB Cup, winnaar NBB Beker, uitgeschakeld
in de halve finales van de play-offs
2007-2008
Rotterdam Basketball
Uitgeschakeld
in de kwartfinales van de play-offs
2008-2009
Zorg en Zekerheid Leiden
per 01-12-2008
aangesteld als opvolger van Ivo Boom, uitgeschakeld in de kwartfinales van de
play-offs
2009-2010
Zorg en Zekerheid Leiden
winnaar NBB
Beker, Coach van het jaar, uitgeschakeld in de halve finales van de
play-offs
2010-2011
Zorg en Zekerheid Leiden
Uitgeschakeld
in de Qualifying Round van de FIBA EuroChallenge, Coach van het jaar, winnaar
play-offs en landskampioen
2011-2012
Zorg en Zekerheid Leiden
Winnaar
SuperCup, uitgeschakeld in Last 16 van FIBA EuroChallenge, winnaar NBB Beker,
Coach All Star Game, Coach van het Jaar, verliezend finalist in de play-offs
2012-2013
Zorg en Zekerheid Leiden
Winnaar
SuperCup, winnaar play-offs en landskampioen
2013-2014
Zorg en Zekerheid Leiden
Uitgeschakeld
in Regular Season Group G van FIBA EuroChallenge, uitgeschakeld in de halve
finales van de play-offs
Het Lidmaatschap van
Verdienste van de NBB werd uitgereikt door voorzitter Ab Mandersloot
De Koninklijke Onderscheiding
werd opgespeld door de burgemeester van Delft, J.M. ‘Marja’ van
Bijsterveldt-Vliegenthart
Koninklijke
onderscheiding aangevraagd door
Ron Richel
oud-ploeggenoot
Peter van Noord
oud-assistent
hoofdcoach en oud-teammanager Orange Lions
Dick van der Starre
oud-teammanager
Orange Lions en onderwijscollega
Jacob Bergsma
Basketballhistoricus
De aanvraag werd ondersteund
door de Stichting tot behoud van het Nederlands Mannen Basketball Team (NMT).
Die ondersteuning werd medeondertekend door het bestuur van de Nederlandse
Basketball Bond
