De beste basketbalteams van Nederland spelen zondag de bekerfinale!

Wat een heerlijk bekertoernooi is dit. Geen geneuzel, geen berekenend basketbal met uit- en thuiswedstrijden. Gewoon presteren, win or go home.

Vrijdag had ik een producer van de NOS aan de telefoon in verband met de voorbereiding op de finale van zondagmiddag in Zwolle. Op zich een normaal gesprek over technische zaken die voor een live uitzending nodig zijn. Het eind van het gesprek ging ongeveer zo: “Houden jullie ook rekening met een finale tussen Yoast en BAL? Ja dat is heel goed mogelijk. Ja dat denk ik echt ja.”

Wat een Cup-avond weer. Ongelofelijk. De bekerfinale gaat zondag tussen @YoastUnited en @BALimburg De nummers 1 en 2 van de Elite B.
Weert wint van @010Basketbal met 84-79. Limburgers bleven cool in slotfase.
Yoast wint van @LandstedeBasket 110-99 na OT. Austin Luke 52 punten!

— Leon Kersten (@LeonKersten) 30 april 2021

Vrijdagavond zat ik met twee schermen voor mijn neus twee duels te volgen. Ik heb genoten. Zondag krijg ik in Zwolle vanuit Hilversum vast de vraag hoe het kan dat twee ‘kleintjes’ de finale spelen. Een onderwerp dat ik de afgelopen dagen al met meer basketbalinsiders heb besproken.

Het antwoord is in aanleg makkelijk. BAL en Yoast hebben het gewoon beter gedaan. Twee ploegen die logisch in elkaar zitten, goed gecoacht worden en gedurende het seizoen overduidelijk progressie hebben gemaakt, zelfs in de Elite B. Zeker in één wedstrijd zijn beide teams in staat om te verrassen en dat heeft iedereen kunnen zien. Kortom ze hebben aansluiting gekregen.

En de top dan? Ja daar kun je vraagtekens bij zetten. Ik leg de nadruk op het goed presteren van BAL en Yoast die aansluiting hebben gekregen, maar het falen van de favorieten zegt wel iets natuurlijk. Vooral over het mentale gedeelte.

Nou is het wel zo dat de topteams zich de afgelopen weken vooral gefocust hebben op een topklassering in de competitie met het oog op de play-offs. De eindstand is vorige week bepaald en daarmee is waarschijnlijk de focus losgelaten, te veel in ieder geval. Ergens niet onbegrijpelijk, maar ja als je een topploeg wilt zijn moet je altijd presteren. Kein geloel.

Mentaal dus. Dan kom ik bij de kern van het probleem, in mijn ogen. Dat is dat de buitenlandse spelers een te bepalende rol hebben in de cultuur van veel Eredivisieteams. Uitzonderingen daargelaten spelen buitenlandse basketballers natuurlijk om een reden in Nederland.

Of ze zijn jong en staan aan het begin van een carrière waarin ze nog veel moeten leren of ze zijn wat ouder en hebben simpelweg hun tekortkomingen waardoor ze in Nederland verzeild zijn geraakt. Dat hoeft niet slecht te zijn, want een goede coach kan er het maximale uithalen en dat kan best veel zijn.

Maar toch, echte goede buitenlandse basketballers en vooral diegene die mentaal (onder druk) betrouwbaar zijn, lopen hier niet veel rond. Simpelweg omdat die minimaal 100.000 euro per jaar verdienen. Dan nog heb ik het niet eens over de Europese top, zeg maar Amerikanen van BC Slam Ostrow.

Een jaar of tien geleden werd er in DBL-verband besloten om met minder buitenlanders in de Eredivisie te gaan werken. Automatisch betekende dat veel speeltijd voor de Nederlanders. Was het minder attractief? Misschien. Het zorgde er wel voor dat die Nederlanders in 2015 het EK haalden.

Later werden de buitenlandersregel soepeler en nu wordt het homegrown-model van de FIBA aangehouden. Leuk en aardig, maar elk team kan nog steeds met 5,6 of 7 buitenlanders spelen.

En aangezien Nederlandse ploegen de toppers niet kunnen betalen… sneeuwen de Nederlanders onder en die zouden juist de cultuur moeten bepalen. Het is niet voor niets dat bijvoorbeeld Leon Williams in de loop van het seizoen starter is geworden bij Donar. Naast dat hij een goede basketballer is, hebben eerst Rudez en nu Miller ingezien dat hij meer brengt.

Alleen denken te veel coaches dat ze om prijzen te winnen beter kunnen vertrouwen op hun buitenlandse spelers. Overigens denken niet alleen coaches zo, veel besturen ook. Kijk de selecties er maar op na.

Otten (Amerikaan) en Varagic (Servië) zijn trouwens van buitenlandse komaf, maar al zo lang in Nederland dat ze redelijk ingeburgerd zijn. In het geval van Varagic welhaast letterlijk want hij heeft al zijn inburgeringsexamens gehaald en wacht nu op zijn Nederlandse paspoort.

Vooral BAL laat nu, en eigenlijk het hele seizoen al, net als Den Helder Suns, zien dat een gedegen beleid met Nederlanders vruchten afwerpt. Het lelijke eendje is een zwaan geworden. Nou gaan de buitenlandse Weertenaren de Euroleague ook niet halen, maar Varagic houdt ze wel op de rails voor het teambelang. Dat is ook wat Matthew Otten doet bij Yoast.

Dat maakt dat de bekerfinale tussen Yoast en Bal iets minder verrassend is dan dat het lijkt. Al is het tegelijk wel zo dat de ploegen met de grotere begrotingen simpelweg een diepere bank hebben. In een reeks van wedstrijden in korte tijd (play-offs) heeft dat dermate grote voordelen dat ik nog steeds niet geloof dat een andere ploeg dan ZZ Leiden, Heroes, Donar of heel misschien Landstede kampioen gaat worden.

Maar de beker gaat naar een lichtpuntje. Dat is zeker.

BAL vond ik tegen Feyenoord volwassen en vrij doordacht spelen. In feite versloeg de ploeg uit Weert de Rotterdammers met hun eigen wapens. Goed fundamenteel basketbal waarbij het team voorop staat en de verdediging het uitgangspunt is.

Nou was het verschil met Feyenoord minimaal. En als telt niet, maar wat als Jeroen van der List geen blackout had gekregen en met nog 13 seconden te gaan (82-79) na een time-out, na een out of bounce niet gelijk vanaf de zijlijn op tweederde van de aanvalshelft een driepunter had geschoten. Een van de meest bizarre acties in jaren.

Yoast speelt anders. Het tempo is hoger, de nadruk ligt op de aanval en het doel is duidelijk om meer punten te maken dan de tegenstander. Met een weergaloze Austin Luke tegen Landstede is het ook makkelijk spelen.

Na de reguliere speeltijd had Luke al 45 punten in 37 minuten. Hij eindigde met 52 punten tegen een schotpercentage van 52%. Met 10/20 driepunters en nog 8 rebounds en 8 assists. Tegen een efficiency van 53, dat is bijkans onmogelijk.

Wel ging hij vlak voor het einde van de wedstrijd door zijn enkel en hopelijk heeft dat voor zondag geen vervelende consequenties.

Dit seizoen won Yoast alle drie de onderlinge duels met BAL, dat zegt iets. Voor beide teams geldt dat het zondag de derde wedstrijd in vijf dagen is. Vermoeidheid speelt absoluut een rol, al zal geen speler dat toegeven. Ervaring in het spelen van finales hebben beide teams niet. Ook zal iedereen ontkennen dat er sprake is van druk, maar die is er wel. Want iedereen wil die beker winnen en het duel is live te zien bij de NOS en ook dat zijn de teams niet gewend.

De hamvraag voor mij is wie het beste met de situatie kan omgaan en een stempel op de wedstrijd kan drukken. Dat is gezien de omstandigheden moeilijk te voorspellen. Yoast heeft meer aanvalskracht, BAL is iets dieper en verdedigend sterker. Al was de Yoast-defense in de verlenging tegen Landstede indrukwekkend.

Hopelijk wordt de finale een close game, zoals in de twee halve finales, en dan gaat defense de doorslag geven.

Met zijn 52 punten heeft Austin Luke geen record, maar staat hij wel in een illuster rijtje. Onderstaande lijst heeft Jacob Bergsma gemaakt en daar is weinig aan veranderd laat hij weten:

SPELER	PTS	DATUM	TEAM	OPPONENT	VOOR	TEGEN	OT	COMP
Tony Parker	63	1979 01 24	Flamingo`s	# NN Donar	112	113	2	C
Kees Smit	62	1960 02 20	DED	# Zeemacht	144	28		C
Bill More	60	1971 03 21	# Levi`s Flamingo`s	SVE Utrecht	191	60		C
Vince Fritz	60	1973 02 24	EBBC	# Donar	116	100		C
Butch Webster	59	1973 12 08	# BS Leiden	Haarlem Cardinals	152	76		C
Dave Downey	54	1980 03 04	Rotterdam Zuid	# Punch Delft	106	108		C
Ton Boot	53	1959 12 12	# DED	Monark	103	50		C
Ton Nederhoed	52	1971 04 17	# Donar	Punch Delft	108	89		C
Tom Chestnut	52	1971 12 11	# Fiat Stars	Donar	148	72		C
Mike Schulz	52	1979 03 10	BOB	# Punch Delft	113	110		C
Dave Downey	52	1979 12 15	Rotterdam Zuid	# Eve & Adam Stars	108	129		C
Mark Petteway	52	1984 12 18	# Doppel Douche Den Helder	Elmex Leiden	80	84		C
Mo Smith	52	1990 03 31	# Expand Eindhoven	Kolf & Molijn Orca`s	96	87		C
Cees Smit	51	1974 03 23	# Gerard de Lange	DED	125	63		C
Donald Petties	51	1987 01 13	# Kaypro BS Weert	ICL Zaandam	119	76		C
Wim Franke	50	1961 10 14	# The Wolves	Typhoons	88	32		C
Butch Webster	50	1973 12 20	# BS Leiden	Akrides	121	76		B
Jim Zoet	49	1979 02 16	# Frisol Rowic	BV Amstelveen	105	92		C
Ed Murphy	49	1979 03 17	# BOB	Radio Mussette RZ	115	93		C
Gary Freeman	48	1974 10 12	# Typsoos/Lions	Smirnoff/ASVU	110	95		C
Jimmy Moore	48	1976 11 20	# Arke Reizen	Mercasol Leiden	95	73		C
Arthur Collins	48	1978 02 25	Parker Leiden	# Tripper Jeans Delft	111	89		C
Tony Parker	48	1979 12 15	# Eve & Adam Stars	Rotterdam Zuid	129	108		C
Cedric Miller	48	1988 09 24	# Gunco Rotterdam	Ahrend Donar	96	93		C
Chris McGuthrie	48	1998 01 17	Idetrading/Rotterdam	# A`dam Astronauts	88	87		C
Travis Young	48	2006 11 05	# Eiffel Towers Den Bosch	Hanzevast Capitals	120	103		C
Robby Bostain	48	2009 02 21	# Landstede Zwolle	De Friesland Aris	105	101	1	C
Ton Boot	47	1963 04 27	The Wolves	# Agon	96	71		C
Eric van Woerkom	47	1969 02 07	Punch	# Argus	62	100		C
Elmer Lee	47	1973 03 10	# Raad & Daad/Lions	Fiat /Stars	98	99		C
Jackie Dinkins	47	1973 10 14	# Transol/ RZ	BS Leiden	100	85		C
Ed Searcy	47	1974 11 24	# ASVU	Flamingo`s	87	106		C
Ed Murphy	47	1979 01 12	BOB	# Frisol/Rowic	102	100		C
Tony Parker	47	1979 12 15	# Flamingo`s	Rotterdam Zuid	129	108		C
Dave Downey	47	1980 01 09	# Rotterdam Zuid	NN Donar	86	135		C
Graig Everett	47	1980 01 19	# Rotterdam Zuid	BV Groningen	105	99		C
Lymbert Johnson	47	1983 03 12	# A van Zoonen Noordkop	Nashua Den Bosch	76	115		C
Mike Reddick	47	1988 03 26	Nashua Den Bosch	# Sportlife Canadians	116	108	1	C
Lenzie Howell	47	1991 11 23	# Computerij Red Giants	VGNN Donar	97	93		C
Rob Rutledge	47	1992 01 26	# De Schiestreek	Graydon Canadians	98	93		C
Mark Hill	47	1992 09 26	# Selex Weert	VGNN Donar	110	89		C
La’Shard Anderson	47	2013 12 11	# Challenge Sports Rotterdam	Aris Leeuwarden	113	105	2	C
Ton Boot	46	1963 01 26	# The Wolves	Monark	108	69		C
Butch Webster	46	1974 02 23	BS Leiden	# Typsoos Lions	88	96		C
Arthur Collins	46	1978 01 21	Parker/Leiden	# BOB	110	108		C
Kees Akerboom	46	1978 04 01	Falcon Jeans	# Parker Leiden	122	123	2	C
Tony Parker	46	1979 11 17	# Eve & Adam Stars	NN Donar	111	95		C
Herbie Stamper	46	1979 10 30	# BOB	Rotterdam Zuid	92	97		C
Graig Everett	46	1980 02 27	Rotterdam Zuid	# BV Groningen	88	86		C
Paul Thompson	46	1987 12 02	# Nashua/Den Bosch	Maccabi Tel Aviv	103	102	1	EC