Wat een heerlijk bekertoernooi is dit. Geen geneuzel, geen berekenend basketbal met uit- en thuiswedstrijden. Gewoon presteren, win or go home.
Vrijdag had ik een producer van de NOS aan de telefoon in verband met de voorbereiding op de finale van zondagmiddag in Zwolle. Op zich een normaal gesprek over technische zaken die voor een live uitzending nodig zijn. Het eind van het gesprek ging ongeveer zo: “Houden jullie ook rekening met een finale tussen Yoast en BAL? Ja dat is heel goed mogelijk. Ja dat denk ik echt ja.”
Vrijdagavond zat ik met twee schermen voor mijn neus twee duels te volgen. Ik heb genoten. Zondag krijg ik in Zwolle vanuit Hilversum vast de vraag hoe het kan dat twee ‘kleintjes’ de finale spelen. Een onderwerp dat ik de afgelopen dagen al met meer basketbalinsiders heb besproken.
Het antwoord is in aanleg makkelijk. BAL en Yoast hebben het gewoon beter gedaan. Twee ploegen die logisch in elkaar zitten, goed gecoacht worden en gedurende het seizoen overduidelijk progressie hebben gemaakt, zelfs in de Elite B. Zeker in één wedstrijd zijn beide teams in staat om te verrassen en dat heeft iedereen kunnen zien. Kortom ze hebben aansluiting gekregen.
En de top dan? Ja daar kun je vraagtekens bij zetten. Ik leg de nadruk op het goed presteren van BAL en Yoast die aansluiting hebben gekregen, maar het falen van de favorieten zegt wel iets natuurlijk. Vooral over het mentale gedeelte.
Nou is het wel zo dat de topteams zich de afgelopen weken vooral gefocust hebben op een topklassering in de competitie met het oog op de play-offs. De eindstand is vorige week bepaald en daarmee is waarschijnlijk de focus losgelaten, te veel in ieder geval. Ergens niet onbegrijpelijk, maar ja als je een topploeg wilt zijn moet je altijd presteren. Kein geloel.
Mentaal dus. Dan kom ik bij de kern van het probleem, in mijn ogen. Dat is dat de buitenlandse spelers een te bepalende rol hebben in de cultuur van veel Eredivisieteams. Uitzonderingen daargelaten spelen buitenlandse basketballers natuurlijk om een reden in Nederland.
Of ze zijn jong en staan aan het begin van een carrière waarin ze nog veel moeten leren of ze zijn wat ouder en hebben simpelweg hun tekortkomingen waardoor ze in Nederland verzeild zijn geraakt. Dat hoeft niet slecht te zijn, want een goede coach kan er het maximale uithalen en dat kan best veel zijn.
Maar toch, echte goede buitenlandse basketballers en vooral diegene die mentaal (onder druk) betrouwbaar zijn, lopen hier niet veel rond. Simpelweg omdat die minimaal 100.000 euro per jaar verdienen. Dan nog heb ik het niet eens over de Europese top, zeg maar Amerikanen van BC Slam Ostrow.
Een jaar of tien geleden werd er in DBL-verband besloten om met minder buitenlanders in de Eredivisie te gaan werken. Automatisch betekende dat veel speeltijd voor de Nederlanders. Was het minder attractief? Misschien. Het zorgde er wel voor dat die Nederlanders in 2015 het EK haalden.
Later werden de buitenlandersregel soepeler en nu wordt het homegrown-model van de FIBA aangehouden. Leuk en aardig, maar elk team kan nog steeds met 5,6 of 7 buitenlanders spelen.
En aangezien Nederlandse ploegen de toppers niet kunnen betalen… sneeuwen de Nederlanders onder en die zouden juist de cultuur moeten bepalen. Het is niet voor niets dat bijvoorbeeld Leon Williams in de loop van het seizoen starter is geworden bij Donar. Naast dat hij een goede basketballer is, hebben eerst Rudez en nu Miller ingezien dat hij meer brengt.
Alleen denken te veel coaches dat ze om prijzen te winnen beter kunnen vertrouwen op hun buitenlandse spelers. Overigens denken niet alleen coaches zo, veel besturen ook. Kijk de selecties er maar op na.
Otten (Amerikaan) en Varagic (Servië) zijn trouwens van buitenlandse komaf, maar al zo lang in Nederland dat ze redelijk ingeburgerd zijn. In het geval van Varagic welhaast letterlijk want hij heeft al zijn inburgeringsexamens gehaald en wacht nu op zijn Nederlandse paspoort.
Vooral BAL laat nu, en eigenlijk het hele seizoen al, net als Den Helder Suns, zien dat een gedegen beleid met Nederlanders vruchten afwerpt. Het lelijke eendje is een zwaan geworden. Nou gaan de buitenlandse Weertenaren de Euroleague ook niet halen, maar Varagic houdt ze wel op de rails voor het teambelang. Dat is ook wat Matthew Otten doet bij Yoast.
Dat maakt dat de bekerfinale tussen Yoast en Bal iets minder verrassend is dan dat het lijkt. Al is het tegelijk wel zo dat de ploegen met de grotere begrotingen simpelweg een diepere bank hebben. In een reeks van wedstrijden in korte tijd (play-offs) heeft dat dermate grote voordelen dat ik nog steeds niet geloof dat een andere ploeg dan ZZ Leiden, Heroes, Donar of heel misschien Landstede kampioen gaat worden.
Maar de beker gaat naar een lichtpuntje. Dat is zeker.
BAL vond ik tegen Feyenoord volwassen en vrij doordacht spelen. In feite versloeg de ploeg uit Weert de Rotterdammers met hun eigen wapens. Goed fundamenteel basketbal waarbij het team voorop staat en de verdediging het uitgangspunt is.
Nou was het verschil met Feyenoord minimaal. En als telt niet, maar wat als Jeroen van der List geen blackout had gekregen en met nog 13 seconden te gaan (82-79) na een time-out, na een out of bounce niet gelijk vanaf de zijlijn op tweederde van de aanvalshelft een driepunter had geschoten. Een van de meest bizarre acties in jaren.
Yoast speelt anders. Het tempo is hoger, de nadruk ligt op de aanval en het doel is duidelijk om meer punten te maken dan de tegenstander. Met een weergaloze Austin Luke tegen Landstede is het ook makkelijk spelen.
Na de reguliere speeltijd had Luke al 45 punten in 37 minuten. Hij eindigde met 52 punten tegen een schotpercentage van 52%. Met 10/20 driepunters en nog 8 rebounds en 8 assists. Tegen een efficiency van 53, dat is bijkans onmogelijk.
Wel ging hij vlak voor het einde van de wedstrijd door zijn enkel en hopelijk heeft dat voor zondag geen vervelende consequenties.
Dit seizoen won Yoast alle drie de onderlinge duels met BAL, dat zegt iets. Voor beide teams geldt dat het zondag de derde wedstrijd in vijf dagen is. Vermoeidheid speelt absoluut een rol, al zal geen speler dat toegeven. Ervaring in het spelen van finales hebben beide teams niet. Ook zal iedereen ontkennen dat er sprake is van druk, maar die is er wel. Want iedereen wil die beker winnen en het duel is live te zien bij de NOS en ook dat zijn de teams niet gewend.
De hamvraag voor mij is wie het beste met de situatie kan omgaan en een stempel op de wedstrijd kan drukken. Dat is gezien de omstandigheden moeilijk te voorspellen. Yoast heeft meer aanvalskracht, BAL is iets dieper en verdedigend sterker. Al was de Yoast-defense in de verlenging tegen Landstede indrukwekkend.
Hopelijk wordt de finale een close game, zoals in de twee halve finales, en dan gaat defense de doorslag geven.
Met zijn 52 punten heeft Austin Luke geen record, maar staat hij wel in een illuster rijtje. Onderstaande lijst heeft Jacob Bergsma gemaakt en daar is weinig aan veranderd laat hij weten:
SPELER | PTS | DATUM | TEAM | OPPONENT | VOOR | TEGEN | OT | COMP |
Tony Parker | 63 | 1979 01 24 | Flamingo`s | # NN Donar | 112 | 113 | 2 | C |
Kees Smit | 62 | 1960 02 20 | DED | # Zeemacht | 144 | 28 | C | |
Bill More | 60 | 1971 03 21 | # Levi`s Flamingo`s | SVE Utrecht | 191 | 60 | C | |
Vince Fritz | 60 | 1973 02 24 | EBBC | # Donar | 116 | 100 | C | |
Butch Webster | 59 | 1973 12 08 | # BS Leiden | Haarlem Cardinals | 152 | 76 | C | |
Dave Downey | 54 | 1980 03 04 | Rotterdam Zuid | # Punch Delft | 106 | 108 | C | |
Ton Boot | 53 | 1959 12 12 | # DED | Monark | 103 | 50 | C | |
Ton Nederhoed | 52 | 1971 04 17 | # Donar | Punch Delft | 108 | 89 | C | |
Tom Chestnut | 52 | 1971 12 11 | # Fiat Stars | Donar | 148 | 72 | C | |
Mike Schulz | 52 | 1979 03 10 | BOB | # Punch Delft | 113 | 110 | C | |
Dave Downey | 52 | 1979 12 15 | Rotterdam Zuid | # Eve & Adam Stars | 108 | 129 | C | |
Mark Petteway | 52 | 1984 12 18 | # Doppel Douche Den Helder | Elmex Leiden | 80 | 84 | C | |
Mo Smith | 52 | 1990 03 31 | # Expand Eindhoven | Kolf & Molijn Orca`s | 96 | 87 | C | |
Cees Smit | 51 | 1974 03 23 | # Gerard de Lange | DED | 125 | 63 | C | |
Donald Petties | 51 | 1987 01 13 | # Kaypro BS Weert | ICL Zaandam | 119 | 76 | C | |
Wim Franke | 50 | 1961 10 14 | # The Wolves | Typhoons | 88 | 32 | C | |
Butch Webster | 50 | 1973 12 20 | # BS Leiden | Akrides | 121 | 76 | B | |
Jim Zoet | 49 | 1979 02 16 | # Frisol Rowic | BV Amstelveen | 105 | 92 | C | |
Ed Murphy | 49 | 1979 03 17 | # BOB | Radio Mussette RZ | 115 | 93 | C | |
Gary Freeman | 48 | 1974 10 12 | # Typsoos/Lions | Smirnoff/ASVU | 110 | 95 | C | |
Jimmy Moore | 48 | 1976 11 20 | # Arke Reizen | Mercasol Leiden | 95 | 73 | C | |
Arthur Collins | 48 | 1978 02 25 | Parker Leiden | # Tripper Jeans Delft | 111 | 89 | C | |
Tony Parker | 48 | 1979 12 15 | # Eve & Adam Stars | Rotterdam Zuid | 129 | 108 | C | |
Cedric Miller | 48 | 1988 09 24 | # Gunco Rotterdam | Ahrend Donar | 96 | 93 | C | |
Chris McGuthrie | 48 | 1998 01 17 | Idetrading/Rotterdam | # A`dam Astronauts | 88 | 87 | C | |
Travis Young | 48 | 2006 11 05 | # Eiffel Towers Den Bosch | Hanzevast Capitals | 120 | 103 | C | |
Robby Bostain | 48 | 2009 02 21 | # Landstede Zwolle | De Friesland Aris | 105 | 101 | 1 | C |
Ton Boot | 47 | 1963 04 27 | The Wolves | # Agon | 96 | 71 | C | |
Eric van Woerkom | 47 | 1969 02 07 | Punch | # Argus | 62 | 100 | C | |
Elmer Lee | 47 | 1973 03 10 | # Raad & Daad/Lions | Fiat /Stars | 98 | 99 | C | |
Jackie Dinkins | 47 | 1973 10 14 | # Transol/ RZ | BS Leiden | 100 | 85 | C | |
Ed Searcy | 47 | 1974 11 24 | # ASVU | Flamingo`s | 87 | 106 | C | |
Ed Murphy | 47 | 1979 01 12 | BOB | # Frisol/Rowic | 102 | 100 | C | |
Tony Parker | 47 | 1979 12 15 | # Flamingo`s | Rotterdam Zuid | 129 | 108 | C | |
Dave Downey | 47 | 1980 01 09 | # Rotterdam Zuid | NN Donar | 86 | 135 | C | |
Graig Everett | 47 | 1980 01 19 | # Rotterdam Zuid | BV Groningen | 105 | 99 | C | |
Lymbert Johnson | 47 | 1983 03 12 | # A van Zoonen Noordkop | Nashua Den Bosch | 76 | 115 | C | |
Mike Reddick | 47 | 1988 03 26 | Nashua Den Bosch | # Sportlife Canadians | 116 | 108 | 1 | C |
Lenzie Howell | 47 | 1991 11 23 | # Computerij Red Giants | VGNN Donar | 97 | 93 | C | |
Rob Rutledge | 47 | 1992 01 26 | # De Schiestreek | Graydon Canadians | 98 | 93 | C | |
Mark Hill | 47 | 1992 09 26 | # Selex Weert | VGNN Donar | 110 | 89 | C | |
La’Shard Anderson | 47 | 2013 12 11 | # Challenge Sports Rotterdam | Aris Leeuwarden | 113 | 105 | 2 | C |
Ton Boot | 46 | 1963 01 26 | # The Wolves | Monark | 108 | 69 | C | |
Butch Webster | 46 | 1974 02 23 | BS Leiden | # Typsoos Lions | 88 | 96 | C | |
Arthur Collins | 46 | 1978 01 21 | Parker/Leiden | # BOB | 110 | 108 | C | |
Kees Akerboom | 46 | 1978 04 01 | Falcon Jeans | # Parker Leiden | 122 | 123 | 2 | C |
Tony Parker | 46 | 1979 11 17 | # Eve & Adam Stars | NN Donar | 111 | 95 | C | |
Herbie Stamper | 46 | 1979 10 30 | # BOB | Rotterdam Zuid | 92 | 97 | C | |
Graig Everett | 46 | 1980 02 27 | Rotterdam Zuid | # BV Groningen | 88 | 86 | C | |
Paul Thompson | 46 | 1987 12 02 | # Nashua/Den Bosch | Maccabi Tel Aviv | 103 | 102 | 1 | EC |