De start van het Europees Kampioenschap basketbal is over een paar dagen. Voor Oranje begint het vrijdag in Praag tegen Servië. Daarna nog tegen Israël, Tsjechië, Polen en Finland.
Zeven jaar geleden won Nederland op het EK na een afwezigheid van 28 jaar één duel, het streven is nu twee overwinningen.
De openingswedstrijd tegen titelfavoriet Servië is een brug te ver. Mocht Oranje iets willen dit EK dan is de wedstrijd zaterdagavond tegen Israël een ‘must-win’.
Eerlijk gezegd verwacht ik dat Oranje een of twee keer (Israël en Polen) aan een overwinningen mag ruiken, maar dat het niet gaat gebeuren. De ‘schwung’, zoals onder Toon van Helfteren (de ultieme underdog-coach) in 2015 zit er simpelweg niet in.
Het is frappant dat de huidige bondscoach Buscaglia na de nederlaag tegen Spanje analyseerde dat Oranje op een nulpunt staat. Dat het van hieruit beter gaat worden. “Er staat Oranje een mooie toekomst te wachten,” zei hij, en daarbij refereerde hij ook aan de jeugd. Die in zijn ogen eerst moet zien wat het niveau is voordat er gespeeld kan worden. Het was een antwoord op de vraag over hoe hij keek naar zijn eigen belofte van eerder dit jaar dat het een mooie zomer voor Oranje zou worden.
Het is frappant omdat dat fundament bij Oranje voor 2019, toen Buscaglia aantrad als vervanger van Toon van Helfteren, al was gelegd. Het was juist de bedoeling om een stap te maken richting de Europese middenmoot met het oog op het ultieme doel: deelname aan de Olympische Spelen van 2028.
Over de jeugd hoef ik het amper te hebben. Zij hebben de afgelopen drie jaar heel erg weinig kansen gehad. Recent was de speeltijd van Haarms minimaal en Ververs en Edwards kwamen niets eens van de bank. En nu is Ververs nog afgevallen voor het EK, tekenend voor de situatie.
Absoluut zijn er momenten/fasen dat Oranje laat zien tot wat het in staat is. Bijvoorbeeld de start tegen Spanje. Die was echt heel goed en knap. Dat geldt ook voor de eerste helft tegen Georgië en de fase dat de ploeg de mentale veerkracht toonde en zich terug knokte, zoals vaker in de afgelopen jaren en dat siert de ploeg.
Oranje kan, als het klikt, goed verdedigen en het tegenstanders heel moeilijk maken. Daarin is de ploeg echt sterk, zeker als het tempo en de score laag gehouden kan worden. Uit rebounds en zeker uit steals en balverlies kan Oranje tegenstanders afstraffen. Daarin liggen rollen voor Worthy de Jong, Charlon Kloof en Yannick Franke. Dan is ook wel de aanvallende kracht van Oranje opgenoemd. Inside is er weinig dreiging en een betrouwbare driepuntsschutter is niet in huis waardoor de halfcourt game vaak een worsteling is.
Zoals ik voor deze twee WK-kwalificatieduels al schreef: heel vaak speelt Oranje fases in een wedstrijd goed en kan het meekomen met de sterke tegenstanders.
Probleem was en is de enorme wisselvalligheid. Een 16-0 direct na rust in Georgië (77-66). Een 8-23 tweede kwart tegen Spanje (64-86). Dat mag gewoon niet gebeuren. En deze twee duels zijn geen incidenten. De uitwedstrijd tegen IJsland (77-66) kende verschrikkelijke tweede helft (46-31). Het zijn voorbeelden van gevallen dat Oranje de focus kwijtraakt.
Ik hoorde Buscaglia daar niets over zeggen, hij stak niet de hand in eigen boezem. Bijvoorbeeld over zijn wisselbeleid, tactische keuzes, behoudende manier van selecteren en coachen. Terugvallen op het voor hem vertrouwde bevalt hem goed, ook als het dus niet werkt. De Spaanse bondscoach Scariolo was het wel opgevallen. “Oranje kan bij vlagen goed basketballen”, zei hij, “maar de ploeg houdt dat niet vol.”
De reeks onder Buscaglia is 3 overwinningen en 17 nederlagen. Dat heeft te maken met de kwaliteit van de spelers, maar ook met de rol van de coach.
In haar laatste powerranking voor het EK is de FIBA niet positief over Oranje (al kan Franke dus wel spelen).
#24 – NETHERLANDS ![[NED]](https://www.fiba.basketball/api/img/team/logoflag/0?sizeType=Small&backgroundType=Light&patternType=default_small&eventId=208210&iocCode=NED)
(-)
Netherlands jumped out to an 18-4 lead against Spain on Saturday in the World Cup European Qualifiers as a seismic upset was on the cards. However, they were unable to sustain their strong opening and succumbed to a 22-point defeat to drop to 0-6 in the Second Round standings having also lost to Georgia.
Outlook: They are missing the scoring punch of Yannick Franke and their chances will be slim of making it out of Group D in Prague.
De enorme reeks nederlagen zal ook Buscaglia niet fijn vinden met zijn ‘win-now’-mentaliteit, wat noodzakelijk is bij een club, zeker in Italië. De pijn zal voor hem vast verzacht worden door het feit dat een coach met een deelname aan een EK op zijn cv automatisch zijn licentie krijgt als hij in landen als Turkije of Frankrijk aan de slag zou willen.
Toch worden er bij Oranje andere zaken gevraagd. De woorden op de persconferentie na Spanje klinken leuk, maar handelingen om daadwerkelijk vooruit te komen ontgaan mij.
Na de wedstrijd zaterdag sprak ik voor NOS Langs de Lijn (terug te vinden op 52 minuten van het eind van de uitzending) met de afscheidnemende Worthy de Jong. Het was een leuk gesprek, maar achteraf sprong er één zin voor mij uit: “Deze zomer is moeilijk geweest voor ons. We hebben veel moeten zoeken, veel gewezen naar elkaar.”
Toekomst
Worthy de Jong stopt. Dat gaat een enorme slok op een borrel schelen. Nou is Spanje geen eerlijke graadmeter maar tegen Georgië, dat rijp was voor een tik, had hij in 33 minuten: 22 punten (9/17), 5 assists, maar wel een +/- van min 13. Een uitstekende speler, misschien nog wel de beste in Oranje zoals tegen Spanje (met Jito Kok), maar wel met een keerzijde. De Jong is een speler die op de juiste momenten gebruikt moet worden om zo zijn potentie maximaal te benutten.
Het heeft er natuurlijk ook mee te maken dat er achter hem geen vervanger van niveau is, zeker niet als Yannick Franke geblesseerd afwezig was. Op het EK is hij er wel weer bij na een gebroken botje in zijn shooting hand. De laatste week is hij tot ieders verrassing sneller hersteld dan gedacht, maar wedstrijdritme mist hij wel natuurlijk.
Keye van der Vuurst de Vries is misschien wel het grootste talent bij Oranje en hij speelt veel en meestal goed bij zijn club Oostende. In Oranje komt hij niet echt uit de verf. Tegen Georgië was het niet best, tegen Spanje beter, maar hij heeft veel meer in zijn mars.
Nou ga ik niet alle spelers doornemen want dat heeft geen zin, maar dit zijn twee exemplarische voorbeelden.
En zoals gezegd van doorselecteren is amper sprake. De oefencampagne deze zomer, de twee WK-kwalificatieduels en het aanstaande EK zouden een enorm goede leerschool zijn geweest voor een nieuwe generatie die Oranje straks naar het EK van 2025 moet loodsen.
Een ervaren basis 5 deze zomer was logisch, ‘ervaren’ nummers 6 en 7 van de bank kan nog. De resterende plekken hadden ook ingenomen kunnen worden door twintigers (of jonger) en helaas was dat ten kost gegaan van de dertigers.
Als Nederland nou serieus kans maakte om verder te komen op het EK was het anders geweest en was de keuze voor veel ervaren spelers om nu te winnen logisch, maar dat gaat niet gebeuren. Nu had er een grote stap gezet kunnen worden voor de toekomst van Oranje door de jongeren niet alleen te laten kijken, maar ook te laten spelen.
Door in te zetten op verjonging, en dan bijvoorbeeld ook Keye van der Vuurst echt belangrijk te maken, was de reeks nederlagen ook beter te verklaren en zeker ook te verkopen geweest. Het gaat dan niet meer om het hier en nu, maar om de toekomst.
Wonderen gebeuren. Voor mij is het niet echt reëel in de huidige situatie om één of twee overwinningen te verwachten op het EK. Theoretisch, als Oranje 40 minuten klikt en de coach de juiste keuzes maakt (of ingefluisterd krijgt), zouden Israël en Polen misschien verrast kunnen worden. Maar dat is een hele grote als.
