Het blijft grappig. En ook vorig jaar gebeurde het. Achteraf kreeg ik vanuit de kampioen te horen dat mijn statistiek toch maar mooi (weer) waarheid werd.
Natuurlijk weet ik ook wel dat het verleden geen garanties biedt voor de toekomst, maar het percentage van de teams dat de eerste wedstrijd in de finaleserie in Nederland wint om dan uiteindelijk kampioen te worden is te hoog om het af te doen als toeval.
91,1%
Sinds de invoering van de play-offs in Nederland in 1978 is dus in meer dan 9 van de tien gevallen de ploeg kampioen geworden die wedstrijd 1 won.
Vorig jaar was een ‘vreemde’ best-of-fiveserie waarin Heroes in Leiden het eerste duel won en uiteindelijk ook de beslissende vijfde wedstrijd.
Het illustreert dat het niet alleen gaat om de ploeg die thuisvoordeel heeft en dus thuis begint. Het gaat ogenschijnlijk ‘gewoon’ om wedstrijd 1.
RECENT
Om de onderlinge verhouding tussen ZZ Leiden en Donar enigszins te kunnen zien (de onderlinge duels zijn zo lang geleden gespeeld dat het niet relevant is), kijk ik terug op de duels in de Elite Gold. Omdat het een goede graadmeter is en omdat er na het reguliere seizoen veel veranderd is, zeker bij Donar.
Nog even terug naar de halve finales, het is geen toeval dat deze twee teams in de finale staan.
| Gold Eff. | Aanv.Eff. | Verd.Eff. |
| ZZ Leiden | 103.1 | 103.6 |
| Donar | 102.6 | 100.2 |
| Heroes | 100.1 | 105.0 |
| Aris | 100.1 | 120.3 |
Dan is ook gelijk één ander facet goed zichtbaar en in mijn ogen belangrijk in de strijd om het kampioenschap. Namelijk dat Donar de beter verdedigende ploeg is. Ik ben nou eenmaal fan van het motto: defense wins championships.
Nou is het verschil tussen Leiden en Donar niet groot, 3 punten per 100 keer balbezit, maar een teken is het wel. Tegelijk is ook zichtbaar dat Leiden aanvallend dik in orde is.
In de lijn van de analyse van Bert Samson heb ik ook gekeken naar de cijfers in de Elite Gold voor rebounds, balverlies en driepunters.
| Aanv.reb | Verd.reb | TO | 3prtr raak | 3ptr geschoten | 3ptrs% | |
| ZZ Leiden | 7.2 | 24.3 | 14.6 | 6.8 | 19.4 | 35.05% |
| Donar | 10.6 | 22.2 | 14.6 | 6.8 | 20.5 | 33.17% |
Dan valt op dat Donar gemiddeld bijna 3,5 aanvallende rebounds per wedstrijd meer pakt dan Leiden. Dat kan in de finaleserie de sleutel tot succes zijn. Geeft Leiden weinig weg of pakt Donar juist veel aanvallende rebounds en daarmee extra balbezit met kans op punten?
Balverlies, zoals Heroes tegen Donar, lijkt op voorhand geen issue omdat Leiden en Donar hierbij op gelijke voet staan.
MATCHUP
In grote lijnen denk ik dat de teams in deze best-of-fiveserie qua spelers aan elkaar gewaagd zijn, zeker bij de guards. Natuurlijk zijn er hier en daar verschillen. Zo heeft Leiden met Roeland Schaftenaar een redelijk traditionele big man (met driepunter) die Donar niet heeft. De Groningers hebben dan weer de atleet Olisemeka. Hij speelde vorig seizoen in Leiden en in de halve finale tegen Heroes deed de Nigeriaan veel nuttige dingen.
Zoals ik na de halve finale al schreef is er wel één intrigerende positie, die van small forward,.
Bij Donar staat daar Clay Mounce (2.05m) en Leiden heeft daar niet echt een vergelijkbare speler. David Collins start daar voor Leiden, hij is meer dan 10 centimeter kleiner en niet zonder meer sneller. Nu kan Luuk van Bree (2.06m) zeker tegen Mounce spelen, maar Van Bree is in het spel van Leiden hard nodig op de 4 tegen de fysiek sterke Gaddefors. Of Venskus en Kruithof sterk genoeg zijn tegen de Zweed is de vraag. De jonge Kruithof (22jr )met zijn lengte (2.01m) zou wel een optie kunnen worden tegen Mounce.
Het tempo van de wedstrijd wordt ook interessant. ZZ Leiden speelde tegen Aris een vrij hoog tempo, ook door het spel van de Friezen. Donar en Heroes hielden het tempo juist laag. Gechargeerd is de finale emotie tegen zakelijkheid. Wie kan zijn stempel drukken? De kans op een beetje van beide acht ik vrij groot.
Belangrijk in een finaleserie is de rol van de coach. Hoe rustig blijft hij onder druk? Welke oplossingen vindt hij?
Doug Spradley van Leiden, de coach van het jaar, is 56 jaar. Hij heeft een flinke cv met Duitse clubs en is twee keer kampioen geworden in de Duitse 2e Divisie.
Andrej Stimac is 44 jaar en debuterend hoofdcoach van Donar. Hij nam begin dit seizoen als assistent het stokje over van Matthew Otten die werd ontslagen na tegenvallende prestaties. Stimac speelde op het hoogste niveau inclusief Euroleague.
X-FACTOR
Interessant is de rol van Maarten Bouwknecht vanaf de bank voor Leiden. De 28-jarige Groninger werd in 2014 kampioen met Donar Als hij eenmaal op stoom is, is er vaak geen houden aan. Misschien wel typerend voor het Leidse spel. Op cruciale momenten staat Bouwknecht er vaak en maakt hij ook zijn vrije worpen, bijvoorbeeld in de halve finaleduels tegen Aris. .
BROEDERSTRIJD
Opmerkelijk is dat de finale ook een treffen is tussen de broers Schaftenaar. Roeland (34jr) bij Leiden won tot nog nooit een titel, maar eerder dit seizoen wel de beker. Olaf (30 jr) die bij Donar speelt, is net hersteld van een blessure. Hij werd in 2019 kampioen met Landstede (ten koste toen van Donar).
VERWACHTING
Ik denk dat de verschillen tussen ZZ Leiden en Donar klein zijn. Donar is voor mij licht favoriet in deze serie. Vooral omdat de verdediging van de Groningers beter oogt dan die van Leiden.
Nou heb ik Leiden dit seizoen een aantal keren gezien en de ploeg heeft twee grote pré’s. Waar Donar beter georganiseerd oogt, heeft Leiden een zekere vorm van onbevangenheid en die maakt de ploeg onvoorspelbaar. Op elk moment kan een run worden neergezet, ook bij een ruime achterstand.
En de Vijf Meihal geeft echt thuisvoordeel. De energie die daar loskomt in dat kleine halletje kan het verschil maken. Al maakte dat vorig jaar tegen Den Bosch niks uit.
Qua voorspelling houd ik me vast aan mijn eigen cijfers. De winnaar van wedstrijd 1 wordt kampioen.
PLAY-OFFHISTORIE ZZ LEIDEN VS DONAR
In de historie van de play-offs speelden Leiden en Donar 12 series tegen elkaar.
Winst:
- Leiden 5
- Donar 7
De laatste vijf series waren voor Donar.
Opvallend is dat deze twee teams vooral halve finales en pas twee finalereeksen tegen elkaar speelden.
- 2011 Leiden in 7
- 2018 Donar in 4
Die van 2011 is de legendarische met drie verlengingen en de eerste van Toon van Helfteren als coach. Wat een wedstrijd was dat! De NOS maakte toen deze samenvatting.
Doe mij zondag nog maar zo’n wedstrijd als toen.
LEES OOK: Analyse van coach Bert Samson: De sleutelfactoren voor een kampioenschap
LEES OOK: Even over de verwachtingen van de finale op televisie
