Nog één keer kom ik terug op het Europees Kampioenschap basketbal. Zo vlak voor de finale tussen twee toplanden met een uitgekiend beleid komt de vraag op: wat nu voor Nederland?
Vijf basketballiefhebbers (journalisten, kenners, een ex-international en de enige Nederlandse topcoach in een buitenlandse topcompetitie), vijf vragen, 25 antwoorden.
1. Vanuit Nederlands oogpunt, wat was voor jou de grootste verrassing?
Joris Zandbergen, basketbalverslaggever Leidsch Dagblad
Op zich dat we tegen de toplanden al aardig meekomen, al was dat sinds 2014 niet zo’n grote verrassing meer. Maar het gaat wel sneller dan gedacht. Het spel van Kloof was een positieve verrassing, net als dat van Nico de Jong, die ik vorige keer (dus ten onrechte) een beetje had afgeschreven. Mea culpa.
Peter van Paassen, ex-international met 64 caps
Dat we kansen hadden om te winnen tegen Kroatië en Griekenland.
Aart Dekker, basketbalkenner
Dat Nederland niet alleen tegen Georgië en Macedonië echte winstkansen had, maar ook in ALLE drie de wedstrijden erna. En dan vooral de manier waarop het best wel vaak – soms flinke – achterstanden goedmaakte; vol gas erop in de verdediging, en dan bij balwinst deze met snelle scores verzilveren. Juist tegen die veel sterker geachte landen meende ik bij die tegenstanders af en toe gewoon angst voor Nederland te zien. Ik had wel verwacht dat er ergens nog een kans op winst zou komen, maar niet drie keer achter elkaar, en zeker niet op deze manier.
Johan Roijakkers, hoofdcoach BG Göttingen in Duitse Bundesliga
Charlon Kloof heeft een beresterk toernooi gespeeld. Hij heeft bevestigd dat hij de Nederlandse ploeg kan dragen.
Leon Kersten, basketbalverslaggever NOS Langs de Lijn
De vreugde en de focus in de spelersgroep en de begeleiding daar omheen. Natuurlijk was de winst op Georgië knap na een achterstand in de slotfase. Juist na de nederlaag tegen Macedonië bleek dat heel Oranje een tandje bijschakelde, niet alleen op het veld maar ook in het hoofd. Dat dan de tegenstanders telkens een graad moeilijker werden was een probleem dat op zich goed gehandeld werd, de kop had ook kunnen gaan hangen. Dat mentale stapje bevalt me wel.
2. En wat was de grootste tegenvaller?
Joris Zandbergen, basketbalverslaggever Leidsch Dagblad
Dat Nederland niet de mentale weerbaarheid toonde die het een jaar eerder wel bezat. Dat vond ik in de voorbereiding al zichtbaar, en het heeft de kansen op de volgende ronde geschaad. Ook heb ik tot mijn spijt, want ik vind hem een fantastische basketballer, moeten constateren dat Slagter een heel matig EK speelde.
Peter van Paassen, ex-international met 64 caps
Toch de 2e ronde mislopen door een aantal gemiste vrije worpen.
Aart Dekker, basketbalkenner
Ten opzichte van de verwachtingen vooraf viel het me alleen een beetje tegen dat het team – op het slot van de wedstrijd tegen Georgië na – nog steeds niet bij machte was om wedstrijden die aan het einde binnen bereik lagen, ook ‘gewoon’ af te maken. Ik hoopte erop dat dat vermogen nog wat zou toenemen; maar dat is niet gebeurd.
Ten opzichte van hoe het toernooi zich ontwikkelde, was het jammer dat vooral daardoor de reële kans op het bereiken van de volgende ronde niet benut werd. Maar eigenlijk mag je dat geen tegenvaller noemen, maar ‘viel het minder mee’ dan waar je redelijkerwijs op mocht hopen…
Johan Roijakkers, hoofdcoach BG Göttingen in Duitse Bundesliga
De toch wel vier knappe nederlagen. Wil je meedoen dan moet je er minimaal één van kunnen winnen.
Leon Kersten, basketbalverslaggever NOS Langs de Lijn
Dat Oranje zichzelf niet heeft beloond met een tweede overwinning. Het had gekund. Achteraf was het speelschema met de tweede wedstrijd tegen Macedonië niet gelukkig om twee redenen. Oranje ging gedurende het toernooi steeds beter spelen. En na de winst in wedstrijd één werd er misschien net iets te makkelijk gedacht over Macedonië, 99,5% is gewoon niet genoeg op een EK.
3. Gebleken is dat Nederlandse spelers tactisch sterk zijn, maar minder atletisch en gespierd. Wat moet er wat dit betreft in Nederland anders?
Joris Zandbergen
Het voor de hand liggende antwoord is dat we aan het fysiek van de spelers dus meer aandacht moeten besteden. In de begeleiding van Oranje bijvoorbeeld, waarmee ik trouwens niet wil zeggen dat die begeleiding nu slecht is. Maar kijk eens hoe groot de ‘medische’ staf is bij andere landen. Als ‘het’ echter allemaal bij het nationale seniorenteam zou moeten gebeuren, is het eigenlijk al te laat. Er moet meer en beter gewerkt worden met de jeugd en dus bij de clubs. Daar krijgen wij basketballers in Nederland alleen heel weinig faciliteiten voor. Ook kun je in sommige gevallen je vraagtekens zetten bij hoe er wordt gewerkt. Ik denk dat het heel belangrijk is om in kaart te gaan brengen waar (potentiële) internationals aan moeten voldoen. Coach Bert Samson zei het laatst goed: hou op met die shake and bake dribbels oefenen, en leer schieten. Want daarin zijn we internationaal gewoon slecht, zoals we hebben gezien in Zagreb.
Peter van Paassen
Er moet meer degelijk bewegingsonderwijs opgenomen worden in lesprogramma’s vanaf de basisschool. Ik denk overigens niet dat de Nederlandse spelers veel minder atletisch en gespierd zijn. Die verschillen vallen best mee, maar de gewenning aan fysiek spelen en wat in dit opzicht consequent toelaatbaar is van een heel ander niveau dan Europese toplanden.
Aart Dekker
Allereerst wil ik hierbij noteren dat juist het atletisch vermogen van Charlon Kloof en Worthy de Jong er vaak positief uitsprong – dat tegenstanders daar moeite mee hadden..!
Als het om massa en spierkracht gaat is deze vraag wel terecht. Voor een deel is dit – gebrek aan – aanleg, voor een deel een kwestie van jaar-in, jaar-uit werken aan die kracht en kilo’s. Ten slotte kan je er ook in het talent-detectie- en -rekruterings-proces meer en andere aandacht aan gaan geven; maar dan hebben we het over de lange termijn.
Niet iets wat op korte termijn helemaal op te lossen is dus.
Johan Roijakkers
Dat heeft alles met opleiden te maken. We moeten op jongere leeftijd, meer kwantiteit en kwaliteit aanbieden om over een jaar of zes dit verschil te hebben geminimaliseerd.
Leon Kersten
Ik heb er in Zagreb nog een uitgebreid boompje over opgezet met Andre Bolhuis, de voorzitter van NOCNSF. Ik had vroeger op school vaak gymles, deed aan verschillende sporten en ontwikkelde me fysiek op diverse fronten. Dat gebeurt nu niet meer. Ik denk dat hier de basis ligt of juist ontbreekt voor Nederlandse sport in het algemeen. Ik heb verder niet exact zicht op de fysieke ontwikkelingsprogramma’s van de Nederlandse basketbaltalenten en toppers, maar ‘we’ zijn vaak even lang en passen dan twee keer in de tegenstander.
4. Goed werk loont. NMT heeft zich een jaar geleden voor 5 jaar aan Oranje verbonden. Met het traject van België in het achterhoofd. Nederland moet zich plaatsen voor het EK over 2 jaar. Wat is er dan mogelijk op het EK over 4 jaar?
Joris Zandbergen
Als Nederland zich telkens plaatst, zou het met de opgedane ervaring structureel bij de beste zestien moeten komen, zoals België nu. Gezien de kracht van de andere landen lijkt me dat voorlopig het hoogst haalbare, een incident en/of een gunstige loting daargelaten. Als er aanzienlijke verbeteringen in de opleiding zouden komen, is het effect daarvan toch pas over jaren zichtbaar.
Peter van Paassen
Zeer moeilijk te zeggen, want dit hangt af van enorm veel factoren.
Mocht het EK in 2017 gehaald worden met in ieder geval grotendeels dezelfde selectie, dan is onervarenheid geen minpunt meer. Het is best denkbaar dat sommige situaties dan wel gunstig uitpakken en de tweede ronde wel gehaald wordt.
Mocht Nederland zich plaatsen voor het EK 2021, dan is het goed denkbaar dat het voor veel spelers al het derde EK is. Ervaring zou dan een kracht kunnen zijn, en als er in de komende zes jaar een lichting spelers wordt afgeleverd die een kwaliteitsimpuls kan geven ligt een mooie prestatie voor de hand.
Maar goed, dit is speculeren zonder rekening te houden met ontwikkelingen bij andere landen, sterktes van eventuele poules etcetera.
Aart Dekker
We hebben twee mooie eerste stappen van een lange weg gezet. Maar dit verzekert ons nog van niets. Allereerst moeten we afwachten wat de loting ons gaat brengen voor 2016; die zal hoogstwaarschijnlijk weer pittige tegenstanders brengen, en de kans dat Nederland ‘iedereen weer zal verrassen’ is niet zo groot. Maar we weten nu wel dat we tegen een groot deel van de mogelijke tegenstanders op kunnen spelen; en dat plaatsing geen onmogelijke opgave meer is.
De vijver om uit te vissen moet groter worden, en er moet doorgebouwd worden op basis van dit team; meer ervaring, meer wapens en meer overtuiging dat ‘het’ ook gewoon gaat gebeuren op het moment dat het moet.
Voor 2017 en 2019; we weten nu dat – eenmaal op EuroBasket – het overleven van de eerste groepsfase een reëel doel is. Maar elke volgende stap is weer zwaarder dan de vorige; dat hangt samen met de manier waarop de competitie vormgegeven is, en met het steeds hevigere gevecht om een plaats in weer een volgende ronde. Er zijn maar weinig Europese landen waar niet serieus gebasketbald wordt, en iedereen probeert de volgende stap te maken; dus zelfs als je progressie boekt, weet je niet of die volstaat om jezelf zelfs maar op een bepaalde plek te handhaven.
Johan Roijakkers
We zijn dichtbij maar ook veraf. Vier keer op rij met een klein verschil verliezen is geen toeval. We moeten meer spelers en coaches naar de topcompetities brengen zodat we met meer internationale ervaring naar een toernooi gaan. Ook moet de eredivisie een aantal stappen naar voren zetten, zowel op als naast het veld.
Leon Kersten
Voorwaarde is dat Toon van Helfteren betrokken blijft. De FIBA heeft net besloten dat de internationale kalender er anders uit gaat zien. De interlands zijn niet meer alleen in augustus en september, maar voortaan ook in november, februari en juni. We moeten dan een full-time bondscoach hebben, de beste ook.
Ik heb dit EK veel potentie gezien bij Oranje, het ontzag bij de tegenstanders is gegroeid. Ogen open gegaan. Als de leercurve wordt doorgezet, met ook guards en forwards in buitenlandse competities (alleen Kloof speelt nu in Griekenland) dan zie ik een plek bij de beste acht wel zitten. Mits…
5. Wat is het grootste gevaar dat loert voor Oranje?
Joris Zandbergen
Dat iedereen tevreden is met dit (op zich succesvolle) EK, rustig achterover gaat leunen en vergeet wat er allemaal nog moet gebeuren om een echt A-land te worden. Dit EK moet geen incident zijn, het zou pas het begin moeten zijn van nog mooiere tijden. Voor complimenten kopen we niks, zou onze bondscoach zeggen.
Peter van Paassen
Doodbloeden van het momentum als gevolg van kortzichtig denken en handelen door bond en FEB.
Aart Dekker
Dat wat er nu bereikt is, als een voldongen feit – of erger nog ‘ons recht’ – wordt gezien; dus denken dat we er nu zijn, en dat wat we tot nu toe deden genoeg is.
We hebben nu gezien ‘waar we het allemaal voor doen’ en hoe mooi het kan zijn ‘er weer bij te horen’. Maar het blijven slechts twee stappen aan het begin van een lange zware weg; er moet op alle fronten – jeugd, nationale competitie, Europese clubcompetities, organisatorisch, commercieel, etc. – keihard gewerkt worden om volgende stappen te kunnen blijven maken.
Johan Roijakkers
Dat we alleen investeren in de nationale mannen ploeg en niet in de nationale jeugploegen, de Nederlandse eredivisie en de breedtesport. Je hebt deze allemaal nodig om consistent bij de mannen te presteren.
Leon Kersten
Voor mij is er maar één gevaar. Dat alle basketbalneuzen een andere kant op blijven wijzen. NMT, FEB, NBB, individuen binnen deze organisaties, individuele clubs en weet ik wie nog meer MOETEN aan het grote plaatje denken anders gaat basketbal in Nederland niet vooruit. En het geld moet natuurlijk beschikbaar blijven voor Oranje.
